Jabłko to u nas najpopularniejszy i najważniejszy owoc.
Kiedyś jabłonie rosły w lesie liściastym. Jabłka były bardzo kwaśne i przypominały wielkością kasztany. Początkowo służyły do kwaszenia kapusty.
Jabłka znane były już w starożytności. Maja one też historyczne znaczenie
Jabłko niezgody jako przyczyna konfliktu:
Jabłkiem niezgody nazwane zostało złote jabłko z napisem "dla najpiękniejszej" rzucone przez boginię Eris podczas wesela Tetydy.Parys, na polecenie Zeusa miał rozstrzygnąć spór między Herą, Afrodytą i Ateną, o to, która z nich jest najpiękniejsza. Parys wybrał Afrodytę, która pomogła mu w uprowadzeniu Heleny, żony króla Sparty Menelaosa. Porwanie Heleny stało się bezpośrednią przyczyną wybuchu wojny trojańskiej.
Ogród Hesperyd jako bogactwo, którego nie można zdobyć. Gaja w prezencie ślubnym podarowała Herze jabłoń, która rodziła złote jabłka. Jabłoni strzegły trzy siostry, Hesperydy i stugłowy, nieśmiertelny smok.
Jabłko już w Biblii określane jest jako symbol grzechu ale z czasem owoc ten stał się symbolem władzy.
Cesarzowe i królowie trzymali w ręce obok swojego złotego berła pozłacane jabłko, jako symbol kuli ziemskiej. W Wiedniu do dziś zachowało się na szczycie katedry Św. Szczepana złote jabłko. Podczas najazdu Turków na Wiedeń najważniejszym ich celem było „zdobycie złotego jabłka”.
Jabłko królewskie (łac. globus cruciger) - jeden z trzech symboli władzy królewskiej: korony i berła. Jabłko oznaczało władzę. Był symbolem władzy sprawowanej nad światem trzymany w ręku króla, bądź niekiedy. Jabłko królewskie symbolizuje u króla umiłowanie wiary chrześcijańskiej i zazwyczaj zrobione jest ze złota, trzymane w lewej ręce - po stronie serca.
Mające coraz większe uznanie w Polsce JABŁONIE dające znakomite owoce, już w średniowieczu dały zalążek powstawania sadów jabłoniowych.Na podatnych i żyznych terenach nadających się pod sad osiedlała się ludność tworząc osady. Lokowane wsie przybierały więc prawdopodobnie nazwy od sadów jabłoniowych: Jabłonna, Jabłonka, Jabłonki, Jabłonowo itp. W Polsce znajduje się kilkadziesiąt miejscowości wywodzących swoją nazwę od jabłka i jabłoni.
Od XIII wieku znane jest już Jabłonowo, które dla odróżnienia od innych miejscowości o tej nazwie przyjęło się współcześnie określać Jabłonowo Pomorskie.
Pod koniec XIII wieku na Mazurach powstawały wsie rycerskie i krzyżackie, zakładane wśród lasów wówczas w przewadze liściastych min. Stare Jabłonki.
W miejscowości Jabłonka (Górna Orawa) już w XIV wieku znajdowała się graniczna komora celna.
Wieś Jabłonki koło Baligrodu (leży w dolinie potoku Jabłonka) już w 1498r. była osadą rolniczą, ale mogła też pełnić funkcję wsi strażniczej.
Na Mazowszu w 1418 roku nastąpiła lokacja wsi Jabłonna (wówczas Jabłonowo) przez biskupa płockiego Jakuba z Korzkwi herbu Syrokomla.
W Jabłonnie w latach 1798 – 1806 przebywał Książe Józef Poniatowski. Stworzył on tzw. „mundur jabłonowski”, noszony przez najbliższych przyjaciół księcia.
„Mundur jabłonowski” składał się z: jasnozielonego fraka, żółtej podszewki, czerwonego kołnierza, złoconych guzików z napisem „Jabłonna” i kamizelki słomkowożółtego koloru.
Jabłkiem jako symbolem początkowo przysługiwali się cesarze rzymscy i było symbolem ich władzy nad całym światem chrześcijańskim. Od XI w. jabłka zaczęli używać także europejscy królowie, aby zaznaczyć swoją niezależność od cesarza.
Pięć jabłek królewskich znajdowało się w Skarbcu Koronnym. Najcenniejsze jabłko koronacyjne pochodziło z późnego renesansu. Wykonane było ze szczerego złota, zwieńczone krzyżykiem z pereł
i rubinów oraz miało wygrawerowaną na globie mapę świata. Drugie jabłko, złote z krzyżykiem należało do insygniów koronacyjnych królowej. Trzy pozostałe jabłka były srebrne, pozłacane. Rozkazem króla Fryderyka Wilhelma II w nocy z 3 na 4 października 1795 roku. Włamano się do Skarbca koronnego. Skradziono min.: jabłka królewskie i inne polskie insygnia koronacyjne, które przewieziono do Berlina. Pokonany przez Napoleona król pruski Fryderyk Wilhelm III kazał w 1809 roku rozbić i przetopić polskie regalia królewskie. Z pozyskanego złota i srebra wybito monety a pozostałe cenne kamienie sprzedano.
Jabłka w Polsce.
Przyjmuje się, że szlachetne odmiany jabłoni trafiły do Polski w Średniowieczu wraz z przybyciem do nas zakonników Benedyktynów glównie z Francji i Niemiec i rozpowszechnione przez Cystersów.
|